Slaapassociaties

Slaapassociaties kunnen op zichzelf niet als volledig negatief worden beschouwd. Als een kindje rustig in slaap valt met een knuffel of speen, is dat prima. Het feit dat het kindje deze objecten associeert met bedtijd is juist gunstig, omdat het een positief onderdeel van het slaapritueel vormt en daarmee een aangename slaapassociatie creëert.

 

Zelfs als de baby huilt wanneer hij zijn knuffel of speen kwijtraakt, hoeft dit niet meteen als een negatieve slaapassociatie te worden beschouwd. Het is normaal dat een kindje zich comfortabel voelt bij het hebben van een speen of knuffel tijdens het slapen. Dit is allemaal aanvaardbaar. Als het kindje meerdere keren wakker wordt omdat het zijn knuffel of speen kwijt is, kun je in het slechtste geval een paar keer opstaan. Op den duur leert het kindje zelf de speen te pakken of de knuffel te zoeken.

 

Wat minder wenselijk is, is wanneer een kindje afhankelijk wordt van iets of iemand om in slaap te vallen of te blijven. Ik hoor je nu denken: “Geldt dit dan niet ook voor een speen of knuffel?” Ja, in zekere zin klopt dat. Een speen en knuffel kunnen ervoor zorgen dat een kindje gemakkelijk(er) wakker wordt als het iets kwijt is. Het kan ook frustrerend zijn om ’s nachts meerdere keren op te moeten staan om de speen of knuffel terug te geven. Maar dit is niet meer dan irritant. Hierdoor ontwikkelt een kindje niet meteen slaapproblemen.

 

Een echt slaapprobleem bij een kindje ontstaat bijvoorbeeld wanneer het begint te huilen bij het zien van zijn bed. Pas echt problematisch wordt het wanneer het kindje afhankelijk is van jou of jouw handelingen om in slaap te vallen of te blijven. Het kernprobleem van een verkeerde slaapassociatie is dat het kindje niet wakker in bed gelegd kan worden of niet zelfstandig in slaap kan vallen. Het gebruik van een knuffel of speen is niet het probleem. Veel kinderen voelen zich veilig en geborgen in bed met een speen of knuffel en kunnen hier prima mee in slaap vallen.

 

Voorbeelden van problematische slaapassociaties zijn het in slaap wiegen, het in slaap voeden, het in slaap willen vallen in de nabijheid van iemand anders, of het structureel niet in het eigen bed willen slapen. Deze associaties kunnen veel tijd en energie kosten en zijn erg vervelend. Het is belangrijk om hier zo snel mogelijk vanaf te komen.

 

Een kindje dat goed slaapt, kan zelfstandig in slaap vallen in zijn eigen bed en kan gemakkelijk weer in slaap worden gelegd. Let op: dit geldt niet voor pasgeboren baby’s, maar voor kindjes vanaf ongeveer een half jaar oud.

 

Om een verkeerde slaapassociatie af te leren, zijn een aantal stappen nodig. Allereerst is het belangrijk dat het kindje geen lichamelijk ongemak ervaart, zoals reflux, allergieën of overprikkeling. Deze kunnen namelijk hebben bijgedragen aan het ontstaan van de verkeerde slaapassociatie. Soms moet je als ouder vreemde dingen doen om je kind in slaap te krijgen. Is dit verkeerd? Nee, wees gerust, het is gemakkelijker om een slaapassociatie af te leren dan omgaan met een oververmoeid kind dat helemaal niet wil slapen.

 

Daarnaast is het als ouder belangrijk om de nodige energie en doorzettingsvermogen te hebben om een verkeerde slaapassociatie af te leren. Consequentie is hierbij uiterst belangrijk. Waarom? Omdat wanneer je iets wilt afleren bij je kindje, dit vanaf het begin elke dag op dezelfde manier moet gebeuren. Als je bijvoorbeeld besluit om je baby niet meer in slaap te wiegen, moet je een bepaalde aanpak gebruiken. Het is cruciaal om niet terug te vallen in oude gewoonten. Kinderen gedijen goed op herkenbaarheid. Als je consequent niet meer wiegt, leert het kindje na verloop van tijd dat dit ook echt niet meer zal gebeuren. Als je toch terugvalt in oude patronen, weet het kindje niet waar het aan toe is. Herkenbaarheid zorgt voor vertrouwen, geborgenheid en rust. Na verloop van tijd lukt het dan echt om een nieuw slaapritueel te creëren.

 

Slaap lekker!